تست حساسیت به اپتوچین: آشنایی با اصول، کاربردها و نتایج

اپتوچین که اتیل هیدروکوپرین هیدروکلراید نیز نامیده می‌شود، مشتقاتی از کینین است که یک عامل ضد مالاریا است.
مورگنروث و لوی این ماده را در سال ۱۹۱۱ به عنوان آنتی بیوتیکی برای درمان عفونت پنوموکوکی (عفونت استرپتوکوک پنومونیه) معرفی کردند.
اگرچه اپتوچین می‌تواند استرپتوکوکوس پنومونیه را مهار یا از بین ببرد، اما به عنوان یک اقدام درمانی استفاده نمی‌شود. در عوض، از آن در تمایز استرپتوکوک پنومونیه از دیگر استرپتوکوک‌های α-همولیتیک (استرپتوکوک ویریدانس) استفاده می‌شود.

استرپتوکوک پنومونیه یک دیپلوکوک گرم مثبت، کاتالاز منفی، α همولیتیک، بی هوازی از جنس استرپتوکوک از خانواده استرپتوکوکاسه در کلاس باسیل است.
این باکتری معمولاً در دستگاه تنفسی فوقانی انسان یافت می‌شود. اما در بیماران با نقص ایمنی و مستعد منجر به پنومونی، مننژیت، اوتیت میانی، آرتریت و بسیاری از عفونت‌های دیگر می‌شود.
از آنجایی که علت اصلی ذات الریه است، به آن پنوموکوک می‌گویند.

استرپتوکوک پنومونیه معمولاً در دستگاه تنفسی یافت می‌شود و از نمونه‌های تنفسی جدا می‌شود که در آن گروه‌های متنوع دیگری از استرپتوکوک‌های α-همولیتیک نیز یافت می‌شوند. از این رو، شناسایی S. pneumoniae دشوار است.
خوشبختانه بوون و جف در سال ۱۹۵۵ دیسکی را با اپتوچین آغشته کردند و پیشنهاد کردند که از آن به عنوان روشی برای افتراق S. pneumoniae از سایر استرپتوکوک‌های viridans استفاده شود.
این روش تست حساسیت اپتوچین برای شناسایی باکتری پنوموکوک نامیده می‌شود.
اگرچه تست حساسیت اپتوچین برای اولین بار در سال ۱۹۱۵ توصیف شد، این آزمایش تا اواسط دهه ۱۹۵۰ تقریباً توسط آزمایشگاه ها استفاده نشد.

اصول و کاربردهای تست حساسیت اپتوچین

همانطور که گفته شد، اتیل هیدروکوپرین هیدروکلراید (اپتوچین)، یک مشتق کینین است.
اپتوچین به طور انتخابی رشد استرپتوکوک پنومونیه را در غلظت بسیار کم (۵ میلی گرم در میلی لیتر یا کمتر) مهار می‌کند.
به همین دلیل استرپتوکوک پنومونیه باید مناطقی در اطراف دیسک‌های اپتوچین روی محیط کشت داشته باشد اما استرپتوکوک‌های گروه viridans هیچ منطقه‌‌ای در اطراف دیسک اپتوچین ندارند.
Optochin همچنین ممکن است استرپتوکوک های viridans را مهار کند، اما فقط در غلظت‌های بسیار بالاتر.

اپتوچین محلول در آب است و به آسانی در محیط آگار منتشر می‌شود. برای انجام تست حساسیت اپتوچین، دیسک‌های کاغذی آغشته به اپتوچین را روی محیط کشت حاوی نمونه مشکوک قرار می‌دهند.
سلول‌های استرپتوکوک پنومونیه به دلیل تغییر در کشش سطحی در اطراف دیسک لیز می‌شوند و ناحیه مهار ایجاد می‌شود.

برای انجام تست حساسیت اپتوچین، حداقل مواد و لوازم زیر مورد نیاز است:

• دیسک‌های کاغذی آغشته به اپتوچین: دیسک‌های اپتوچین را می‌توان از فروشندگان لوازم آزمایشگاهی خریداری کرد. هر دیسک معمولا به ۵ میکروگرم اپتوچین آغشته شده است. توجه داشته باشید که محل نگهداری این دیسک‌ها باید دمایی حدود ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد داشته باشد. دیسک‌ها باید از نور، گرمای بیش از حد و رطوبت نیز دور نگهداشته شوند.
• آگار خون گوسفند ۵ درصد
• لوپ‌های میکروبیولوژیکی استاندارد
• انکوباتور Co2 در دمای ۳۵ الی۳۷ درجه سانتی‌گراد
• فورسپس استریل

کنترل کیفیت آزمایش

تست حساسیت اپتوچین نیز مانند هر تست آزمایشگاهی دیگری نیاز به کنترل کیفیت دارد. هر تعداد از دیسک‌های اپتوچین باید با کنترل‌های مثبت و منفی آزمایش شوند.

• کنترل مثبت: رشد سویه ATCC 49619 S. pneumoniae توسط اپتوچین مهار می‌شود.
• کنترل منفی: رشد سویه ATCC 49456 S. mitis توسط اپتوچین مهار نمی‌شود.